Γιατί η αναγνώριση συναισθημάτων είναι σημαντική στο Coaching
«Οι αισθήσεις μάς λένε πως κάτι υπάρχει. Η σκέψη μάς λέει τι είναι αυτό το κάτι. Τα συναισθήματα μάς λένε τι είναι αυτό το κάτι για εμάς».
Ο γνώριμος ήχος του ξυπνητηριού σημάνει την έναρξη της ημέρας. Το σώμα μου υπακούει και σηκώνεται από το κρεβάτι με αργό και σταθερό ρυθμό, όπως κάθε πρωί την ίδια ώρα. Η τελετουργία, βαθιά χαραγμένη στον υποσυνείδητο νου μου, επαναλαμβάνεται ευλαβικά τηρώντας τους άγραφους κανόνες της πρωινής ρουτίνας, χωρίς απόκλιση.
Σύντομα βρίσκομαι στο τιμόνι του αυτοκινήτου μου. Η διαδρομή προκαθορισμένη. Το 21 χρονών αυτοκίνητό μου την ακολουθεί σαν τραινάκι στις ράγες. Φτάνω στη δουλειά και ο ήχος του χτύπου της κάρτας εργασίας μου δίνει το σινιάλο στο μυαλό να ξεκινήσει να λειτουργεί. Υπακούει κι αυτό ευλαβικά, πειθήνια. Μετά από 8 με 9 ώρες μπροστά στον υπολογιστή το σχεδόν άκαμπτο σώμα μου τίθεται σε λειτουργία, κινείται. Η «to do list» της ημέρας παίρνει τη θέση της στην οθόνη του μυαλού μου. Μυαλό και σώμα συνεργάζονται ακούσια για να τσεκαριστεί η λίστα ώστε στο τέλος της ημέρας η κεντρική μονάδα του «υπολογιστή» να τερματιστεί ομαλά. Φτάνει – αναρωτιέμαι πότε – το τέλος της ημέρας, η ώρα να κλείσουν τα φώτα, το σώμα να πάρει θέση επαναφόρτισης στο κρεβάτι για την επόμενη ημέρα. Βάζω μαζί με εμένα και το κινητό να φορτίζει κι αποκοιμιέμαι.
Το σώμα ξύπνησε κι αποκοιμήθηκε εκτελώντας στο μεσοδιάστημα όλα όσα χρειάζονταν να γίνουν. Όλη την ημέρα τα «προγράμματα» έτρεχαν κατά κύριο λόγο στο παρασκήνιο. Ο συνειδητός νους ποσανατολισμένος στην εκτέλεση της «εύρυθμης» λειτουργίας και ο υποσυνείδητος νους να καταγράφει στην κρυφή μνήμη σκέψεις, συναισθήματα, ανάγκες. Μπορεί να μην επεξεργάζονταν συνειδητά αλλά αποθηκεύονταν υποσυνείδητα. Υπήρχαν κι ας μην ήταν η φωνή τους αρκετά δυνατή να ακουστεί στη βουητό της ρουτίνας. Υπήρχαν κι ας μην υπήρχε χωροχρόνος για αυτά να εκφραστούν και να απελευθερωθούν.
Αισθήσεις που παραμελήθηκαν, συναισθήματα που εγκλωβίστηκαν, σκέψεις που μπλοκαρίστηκαν στους νευρώνες του μυαλού και ίσως δημιούργησαν απόστημα. Ένα σώμα που εκτελεί και συγχρόνως συσσωρεύει ενέργεια χωρίς να την εκτονώνει.
Εστιάζοντας στα συναισθήματα του coachee
Η αναγνώριση τόσο των σκέψεων όσο και των συναισθημάτων στο coaching παίζει καθοριστικό ρόλο στην επίτευξη των στόχων. Όλα αυτά που επιμελώς καταχωνιάζουν σε κάποιο μέρος του μυαλού μας και γίνονται πεποιθήσεις ή παραμένουν μέσα μας ως ανέκφραστα συναισθήματα και γιγαντώνονται προκαλώντας μας μια αόριστη δυσφορία χρειάζεται να ανασυρθούν, να αναγνωριστούν, να ξεκαθαριστούν. Παρόλο που τόσο οι σκέψεις όσο και τα συναισθήματα είναι το ίδιο σημαντικά και αλληλοσυνδέονται, έμφαση εν προκειμένω θα δοθεί στο ρόλο των συναισθημάτων.
Αν και τα συναισθήματα στην πραγματικότητα δεν είναι ούτε θετικά ούτε αρνητικά, αλλά μονάχα ωφέλιμα και πυρήνες σημαντικών πληροφοριών, εντούτοις συνδέονται με μια ευχάριστη ή δυσάρεστη αίσθηση που είναι αυτή ακριβώς που αντίστοιχα μας μαγνητίζει ή μας απομακρύνει από αυτά. Κι επειδή ο άνθρωπος από τη φύση του είναι προγραμματισμένος να αποφεύγει τον πόνο και να αναζητά την ευχαρίστηση, αυτή η γνώση δύναται να χρησιμοποιηθεί από τον coach για να κινητοποιήσει τον πελάτη.
Στα αγγλικά η λέξη συναίσθημα δηλ. e-motion εμπεριέχει την λέξη κίνηση. Γίνεται σαφές λοιπόν ότι το συναίσθημα μας κινητοποιεί και πιο συγκεκριμένα, αν είναι ευχάριστο ενεργοποιεί την δράση ενώ αν είναι δυσάρεστο συνήθως ακινητοποιεί ή «δυσκολεύει» την κίνηση προς την κατεύθυνση που επιθυμούμε.
Πώς λοιπόν μπορούμε να ασχοληθούμε με το συναίσθημα του πελάτη σε μια συνεδρία coaching προς όφελος του;
1. Ξεκινώντας μια συνεδρία είναι βοηθητικό να εγείρουμε ευχάριστα συναισθήματα. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με ερωτήσεις που εστιάζουν στα επιτεύγματα του πελάτη στο διάστημα που μεσολάβησε από την τελευταία συνάντηση μας.
2. Να προκαλέσουμε την αναγνώριση και τη σύνδεση των ευχάριστων συναισθημάτων του πελάτη με το στόχο του. Τι συναισθήματα θα προκαλέσει η επίτευξη του στόχου; Πώς θέλει να νιώθει στο τέλος της συνάντησης;
3. Να διευκολύνουμε την αναγνώριση των συναισθημάτων που σχετίζονται με τα εμπόδια και τις δράσεις που χρειάζεται να κάνει. Με αυτόν τον τρόπο ο πελάτης βρίσκει τρόπους όχι μόνο να διαχειρίζεται τα συναισθήματα που τον δυσκολεύουν στη ζωή του αλλά συγχρόνως είναι διευκολύνεται να υπερπηδήσει τα εμπόδια, να δεσμευτεί και τελικά να προβεί σε δράσεις που θα τον φέρουν στο επιθυμητό για τον ίδιο αποτέλεσμα.
Τα συναισθήματα έχουν φωνή και αν σταθούμε για μια στιγμή με πρόθεση να τα ακούσουμε, θα μάθουμε για εμάς και τους πελάτες μας περισσότερα από ότι θα μπορούσαμε να φανταστούμε. Όπως πολύ εύστοχα αναφέρει και ο Καρλ Γιουνγκ, «οι αισθήσεις μάς λένε πως κάτι υπάρχει. Η σκέψη μάς λέει τι είναι αυτό το κάτι. Τα συναισθήματα μάς λένε τι είναι αυτό το κάτι για εμάς».