Το Management δεν είναι απαραίτητα καλό
Του Σεραφείμ Δημόκα
Η απομυθοποίηση του Management
Η διοίκηση επιχειρήσεων έκανε μια θεαματική είσοδο τον 18ο αιώνα στην παγκόσμια αγορά. Η εννοιολογική σημασία της διοίκησης και οργάνωσης των επιχειρήσεων πήρε σάρκα και οστά με την γιγάντωση των πολυεθνικών εταιριών σε όλο τον κόσμο.
Τα καταναλωτικά αγαθά πληθαίνουν, η κερδοφορία μεγαλώνει. Ο αδηφάγος μηχανισμός της πώλησης και του χρήματος επιβάλει την εγρήγορση στις διαδικασίες και τα ωράρια λειτουργίας των επιχειρήσεων. Ο όγκος πωλήσεων, το κέρδος και ο τζίρος είναι στόχος και προτεραιότητα.
Κατηγοριοποίηση της αγοράς
Η αγορά χωρίζεται στα δύο. Οι μεγάλες πολυεθνικές μετοικούν σε όλο και περισσότερες χώρες. Εξαγοράζουν, ενώνονται με τις μικρές τοπικές επιχειρήσεις και αρχίζουν να επιβάλουν το δικό τους παιχνίδι και όραμα.
Από την άλλη πλευρά, οι μικρές οικογενειακές επιχειρήσεις παλεύουν να σταθούν επάξια στο αντίπαλο δέος. Δεν έχουν αρκετά όπλα στη φαρέτρα τους για να παραταχτούν απέναντι στους γίγαντες και να τους αντιμετωπίσουν. Η προσωπική εργασία και η πελατειακή σχέση που έχουν χτίσει μέχρι σήμερα με τους πελάτες τους, είναι το μοναδικό κληροδότημα που προσπαθούν να διαχειριστούν για να επιβιώσουν.
Σκληρή η διαχείριση και οι κανόνες της αγοράς. Σε αυτό το σημείο, το management κάνει την εμφάνιση του και τη διαφορά στο παγκόσμιο γίγνεσθαι. Η οργάνωση αλλάζει πλεύση, γίνεται πιο επαγγελματική, αναλυτική και κινείται στα πλαίσια της ακρίβειας. Η διαχείριση του έμψυχου προσωπικού δεν είναι το πιο εύκολο στοίχημα. Οι οργανισμοί γιγαντώνονται και οι εργαζόμενοι είναι ψυχές με διαφορετική ιδιοσυγκρασία, ανάγκη τρόπο σκέψης και λειτουργία.
Η εμφάνιση του management
Η διοικητική εξουσία των μεγάλων εταιριών ή πολυεθνικών επιχειρήσεων μετονομάζονται σε CEO (Chief Executive Officer) – BOD (Board of Directors) – GM (General Manager). Επιθυμούν κέρδη – ανάπτυξη – τζίρο και όλα αυτά τα θέλουν να αυξάνονται ετησίως.
Ανάμεσα στη διοίκηση και τον στόχο, είναι ο εργαζόμενος. Η οντότητα εκείνη που καλείται να λειτουργεί επαγγελματικά, με άψογο ομαδικό πνεύμα και να αποδίδει το ίδιο θετικά, ως άτομο μέσα στον οργανισμό που ανήκει. Οι ώρες εργασίας, η πίεση για τον στόχο και το άγχος της απόδοσης ανεβαίνουν παράλληλα με τον ετήσιο στόχο της εταιρείας. Η επιτυχία είναι αποτέλεσμα ομαδικής συνεργασίας και η αποτυχία έχει ατομικό αντίκτυπο μέσα στην ομάδα. Ποιος θα το αποφασίσει αυτό; Μα φυσικά ο manager που καλείται να διαχειρίζεται τους ανθρώπους που του έχει αναθέσει η διοίκηση. Είναι ο manager που την αποτυχία την χρεώνει σε λάθος του εκάστοτε εργαζόμενου και κατά συνέπεια θα είναι το εξιλαστήριο θύμα της υπόθεσης μιας και το οργανόγραμμα απαγορεύει την άμεση επαφή του εργαζόμενου με την διοίκηση. Ο κινητήριος μοχλός που λειτουργεί αμφίπλευρα το ίδιο καλά ξέροντας να κάνει αποτελεσματικά ένα και μόνο πράγμα. Να διαχειρίζεται ανθρώπους και μόνο ανθρώπους κατά το δοκούν. Δεν χρειάζεται να ξέρει τόσο καλά το προϊόν ή την υπηρεσία που διαθέτει η εταιρεία στην οποία εργάζεται. Δεν καλείται να ξέρει άψογα την αγορά, αλλά οφείλει να παίζει στα δάκτυλά του, τους ανθρώπους που του έχουν αναθέσει να διαχειρίζεται.
Είδος εξουσίας ή μέσο ανάπτυξης;
Αυτό είναι ο γνωστός μας Manager, ο διοικητής, ο άνθρωπος που οργανώνει και διαφεντεύει ανθρώπους. Ένα είδος εξουσίας, όχι πολιτικής, όπως είχαμε συνηθίσει, αλλά επαγγελματικής.
Πόσο έχει βοηθήσει αυτό το σύστημα στη ζωή ενός ανθρώπου, στη σημερινή κοινωνία; To management έχει κατακτήσει τα σημαντικότερα πανεπιστήμια του κόσμου, ως μάθημα, ως επιστήμη, προσπαθώντας να δώσει παιδεία και μόρφωση, στους νέους ανθρώπους, στους αυριανούς εργαζόμενους και πολίτες του κόσμου. Ποια είναι η ιδανική θέση του manager απέναντι στην ομάδα του;
Τι έχουμε πετύχει στ’ αλήθεια μέχρι σήμερα; Η διοίκηση μαθαίνεται ή αποτελεί έμφυτο χάρισμα κάποιων ανθρώπων με έντονη προσωπικότητα; Πως νιώθουν οι εργαζόμενοι που έντεχνα διοικούνται; Ο Manager μέσα από το διοικείν, θα πρέπει να είναι ο άνθρωπος που θα δημιουργήσει ένα όμορφο και ζεστό περιβάλλον στο χώρο εργασίας. Είναι αυτός που θα αγκαλιάσει την ομάδα του και θα τους δώσει την αυτοπεποίθηση και το κίνητρο να αποδώσουν ουσιαστικά. Είναι εκείνος που θα προετοιμάσει το έδαφος για τον επόμενο manager που θα τον διαδεχτεί από την ομάδα του την ίδια. Είναι ο δημιουργός και εμπνευστής που θα γίνει παράδειγμα προς μίμηση στους συνεργάτες του με τις πράξεις του και όχι με την θεωρία.
Ο ρόλος του coach στο σήμερα
Ο άνθρωπος όμως σήμερα είναι δυστυχισμένος. Νιώθει πίεση και αδικία σε όλους τους τομείς της ζωής του. Πως μπορεί να διαχειριστεί αυτά τα συναισθήματα στο παρόν; Στο εδώ και τώρα; Εάν το management, αυτό που ξέραμε μέχρι σήμερα, έχει αποτύχει, πόσο δύσκολο είναι να γίνει ο Manager του εαυτού του; Τι θα γίνει εάν σήμερα ξεκινήσει να διαχειρίζεται τις προσωπικές του προκλήσεις, ανασφάλειες και απογοητεύσεις;
Έχουμε προσπαθήσει πολύ μέχρι σήμερα και δεν ξέρω σε ποιο βαθμό το έχουμε επιτύχει. Ένας καφές με ένα φίλο που στέκεται απέναντί μας και μας συμβουλεύει ή ένας σύμβουλος ψυχικής υγείας εναλλακτικά, λειτουργούν ενθαρρυντικά ως έτερες κατηγορίες διαχείρισης της προσωπικής μας αναζήτησης. Το μόνο που ίσως μένει είναι να σταθούμε απέναντι στον εαυτό μας και να ανακαλύψουμε τι είναι αυτό που θα μας δώσει την ψυχική μας ισορροπία, τη χαρά, την σοφία και τον ενάρετο βίο. Εάν η αυτογνωσία είναι δύσκολο να επιτευχθεί, τότε ένας άλλος άνθρωπος που θα μας πάρει από το χέρι και θα μας προπονήσει στο στίβο της ζωής, εργασιακής και μη, μπορεί να είναι η απάντηση στην αναζήτηση.
Όχι αυτός που θα μας συμβουλέψει ή θα μας οργανώσει, αλλά αυτός που αμέτοχα και με απλό τρόπο θα μας αφήσει να βρούμε τα εργαλεία εκείνα που θα οργανώσουν τη ζωή μας και θα μπορούμε πλέον να διαχειριζόμαστε το εγώ και το εμείς για να γίνουμε οι νοικοκύρηδες του εαυτού μας.
Το management, μπορεί να έχει αποτύχει ή μπορεί να μην έχει δώσει έως σήμερα αυτό που έχει υποσχεθεί στο παρελθόν. Το μόνο σίγουρο είναι ότι μπορεί να αλλάξει και να οργανώσει μια άλλη διαδρομή, να δημιουργήσει μια πιο στοχευμένη πορεία, πιο ευέλικτη και με επίκεντρο την ανθρώπινη αξία.