«Αν είδα μακρύτερα από ότι άλλοι είναι επειδή στάθηκα στους ώμους γιγάντων».
Isaac Newton.
Είναι τυχεροί όσοι έχουν τη δυνατότητα να λάβουν την υποστήριξη θαυμαστών ανθρώπων, επειδή μαθαίνουν να κοιτούν τον κόσμο από ψηλότερα και να βλέπουν μακρύτερα.
Η υποστήριξη ενός μέντορα συντομεύει τη διαδρομή μιας ολόκληρης ζωής. Δίνει τη δυνατότητα να καταλάβεις τι μπορεί να γίνεις, να κάνεις, ή που μπορεί να φτάσεις, πολύ νωρίτερα από όσο η προσωπική εμπειρία ζωής το επιτρέπει. Ουσιαστικά σου δίνει τη δυνατότητα να αξιοποιήσεις τη σοφία ανθρώπων που έχουν διανύσει μεγαλύτερη διαδρομή, ως εφαλτήριο.
Στη σταδιοδρομία μου είχα την ευκαιρία να δουλέψω σε εταιρία που εφάρμοζε πρόγραμμα mentoring, το οποίο λειτουργούσε περισσότερο ως κλειστό δίκτυο γνωριμιών για την ανέλιξη σε διευθυντικές θέσεις και υποστηριζόταν από διευθυντές – μέντορες που εκλάμβαναν το πρόγραμμα ως απειλή για το δικό τους status. Γεγονός που μου επιτρέπει να πω πως ποτέ δεν είχα ουσιαστικά την ευκαιρία να αποκτήσω την υποστήριξη ενός μέντορα. Αντίθετα, είχα την ευχαρίστηση να υποστηρίξω ως μέντορας αρκετούς ταλαντούχους νέους ανθρώπους και χαίρομαι να παρακολουθώ την εξέλιξη τους.
Συμπυκνώνοντας την εμπειρία μου έχω καταλήξει πως κάθε σχέση υποστήριξης από μέντορα θα πρέπει να έχει τα ακόλουθα χαρακτηριστικά.
- Αντίληψη αμοιβαίου οφέλους. Στο παρελθόν η εμπειρία ήταν το ισχυρό νόμισμα και διαμόρφωνε θέση ισχύος για τον μέντορα που δεν είχε λόγο να αναζητάει την ανάληψη αυτή της ευθύνης. Στη σύγχρονη εποχή όμως, η πληροφορία είναι το νέο νόμισμα που ελέγχουν και διαμορφώνουν όλο και περισσότερο οι νέες γενιές. Εκ των πραγμάτων λοιπόν, γίνεται ξεκάθαρο το αμοιβαίο συμφέρον ανταλλαγής γνώσης που προκύπτει από την εμπειρία και της πληροφορίας που προέρχεται από τις εξελίξεις. Το γεγονός αυτό δημιουργεί μεγαλύτερο ενδιαφέρον για την ανάπτυξη σχέσεων mentoring και καθιστά τη σχέση περισσότερο ισότιμη και ισορροπημένη. Επιπλέον, όταν πρόκειται για εταιρικό πρόγραμμα mentoring θα πρέπει τα κίνητρα ανάπτυξης της σχέσης υποστήριξης να είναι εμφανή. Σε αυτή την κατεύθυνση είναι απαραίτητο να υπάρχει σύνδεση της αξιολόγησης και της ανέλιξης των μεντόρων σύμφωνα με την αναπτυξιακή πορεία και επιτυχία των mentees τους.
- Ισοτιμία και σεβασμό. Αδιαμφησβήτητα η γενιά των millennials είναι περισσότερο μορφωμένη, καταρτισμένη και πληροφορημένη από ότι παλαιότερες γενιές. Το γεγονός αυτό τους δίνει αυτοπεποίθηση για τις δυνατότητες τους και τους κάνει να απαιτούν αντίστοιχο σεβασμό, με αυτό που αναγνωρίζουν οι ίδιοι στην εμπειρία της γενιάς των μεντόρων τους.
- Περιθώριο αμφισβήτησης. Ο μέντορας είναι εκεί για να μοιραστεί συμπυκνωμένα μαθήματα ζωής που θα δώσουν υψηλότερο σημείο εκκίνησης και θα προστατέψουν τον mentee από αχρείαστα λάθη. Ο σκοπός του μέντορα όμως δεν είναι να φτιάξει ένα αντίγραφο του εαυτού του. Κάθε νέος άνθρωπος θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα να δοκιμάσει τα όρια και τις πεποιθήσεις προηγούμενων γενιών διαμορφώνοντας τη δική του προσωπικότητα.
- Αίσθηση ασφάλειας. Τα πολιτικά παραλειπόμενα κάθε επιχείρησης πολλές φορές αποτελούν ναρκοπέδιο για κάθε νεοεισερχόμενο και μπορούν να δημιουργήσουν ανυπέρβλητο εμπόδιο στην επιτυχία του. Οι μέντορες έχουν την υποχρέωση να συμβουλεύσουν και να προφυλάξουν τους προστατευόμενους τους από τέτοιες κακοτοπιές βοηθώντας τους να χτίσουν τις σχέσεις και τις επαφές που θα ενισχύσουν την επιτυχία τους.
- Κουλτούρα υποστήριξης. Ο ρόλος του μέντορα είναι να δώσει φτερά στον mentee του. Η αναγνώριση για την προσπάθεια και την επιτυχία όπως και η διαδικασία μάθησης από τα λάθη είναι τα ισχυρότερα μαθήματα ζωής που μπορεί να δώσει ένας μέντορας στον mentee του. Ένα ελαφρύ χτύπημα στην πλάτη, αλλά και η «σκληρή» επιμονή στην αναγνώριση των λαθών και την ανάληψη των ευθυνών είναι διδάγματα χαρακτήρα για κάθε mentee που θα τον οδηγήσουν πολύ μακρύτερα από ότι μπορεί να φανταστεί και ο ίδιος.
- Πρόκληση. Η επιτυχία είναι πρωτίστως υποχρέωση του ίδιου του ενδιαφερόμενου, αλλά είναι υποχρέωση επίσης, του μέντορα να προκαλεί τον mentee του να φτάσει στο εύρος των δυνατοτήτων του. Εκείνων που έχει αναγνωρίσει σε αυτόν ο μέντορας και που πιθανών είναι άγνωστες ακόμα στον mentee.
- Ο μέντορας κρατάει υπόλογο τον mentee του για τις αλλαγές που θέλει να κάνει και τους στόχους που θέλει να πετύχει. Η σχέση μέντορα mentee δεν περιλαμβάνει δωρεάν γεύματα. Τίποτα δεν χαρίζεται σε κανένα και ο mentee θα πρέπει να έχει τη δέσμευση για την ανάπτυξη του καλύτερου εαυτού του.
- Εταιρική κουλτούρα. Η διαδικασία ανάπτυξης στελεχών μέσω του mentoring μπορεί να έχει καταπληκτικά και καταλυτικά αποτελέσματα στην επιτυχία μιας εταιρίας. Καθώς μέσω του mentoring ουσιαστικά δημιουργεί μια ακαδημία ανάπτυξης στελεχών που θα την οδηγήσουν στο μέλλον. Όμως μια εταιρία χωρίς ξεκάθαρη φιλοσοφία διοίκησης, ή χωρίς σχεδιασμό και στόχευση στο πρόγραμμα mentoring που εφαρμόζει, κινδυνεύει να αναπαράγει τον χειρότερο εαυτό της δημιουργώντας κύκλους επιρροής και συγκρούσεων προσωπικών συμφερόντων.
Παναγιώτης Μητρούλιας
Executive Coach, Business Training Instructor